jueves, 14 de octubre de 2010

La ventana

Pronto voy a empezar este curso la orientación académica y profesional en los cursos de bachillerato, en el aula multimedia.


Me propongo abrirles este blog a los alumnos, he ido poniendo los enlaces que me parecen más interesantes, y será un avance respecto del curso pasado, en que perdíamos mucho tiempo abriendo las páginas webb, (en especial la del instituto, en la que es complicadísimo llegar a los documentos de orientación).

Mis entradas, supongo que no les interesarán demasiado -excepto a alguno que quiera ser orientador- porque ellos son más de redes sociales, facebook y twenty.

Y están muy ocupados con:

De todas formas, espero abrirles una ventanita a los que tienen inquietudes culturales a través de los interesantísimos blogs enlazados de tantos amigos cibernéticos, escritores, fotógrafos, profesores, guionistas... que pululais por la red. Este maravilloso invento tan reciente y sin embargo tan... ¿imprescindible?.


Espero que con vosotros empiezen a conocer a John Donne, Lennon y los Beatles, Benedetti, Luis Garcia Montero, el comic, el cine...

Veremos adónde nos lleva esta derrota.

viernes, 24 de septiembre de 2010

La fiesta


Un profesor se asoma a la puerta:

- !M. ha aprobado la selectividad!

Más tarde. La directora viene al despacho:

- ¿Estás ocupada? Sólo era para decirte que M. aprobó la selectividad, !ah! y con un 8,5 en Historia, le cayó la transición española y a él siempre le gustó ese tema.

Una hora después, otro profesor:

- ¿Sabes? M. aprobó la selectividad. Habrá quien diga que, bueno, le dieron más tiempo, sí, pero sus ejercicios tenían que estar bien porque el corrector no lo conoce, y no actuaron los prejuicios ni en un sentido ni en otro.

Al rato, otro profesor más:

- Xa ves Angeliña, M. aprobando a selectividade, para calarlle a boca aos que pensaban que como moito podería facer un ciclo.

Y después, otro aún:

- ¿Enterácheste?, !M. aprobou a selectividade!

Al final de la mañana, en el departamento:

- !Qué ano!, N. co graduado e facendo un ciclo de auxiliar de enfermaría e agora M. unha carreira universitaria.

- Temos que facer unha festa no departamento de orientación.

N. es una alumna sorda.

M. es un alumno con un síndrome autista.

domingo, 19 de septiembre de 2010

Hoy empieza todo


Los que se van

Una tromba entra en el despacho, me envuelve en un abrazo de risas y con olor a limpio:

-Ángeles, me cogieron en el programa de iniciación profesional y ya no vuelvo aquí, a este Instituto.
-¿Cómo que no? Por lo menos vendrás a hacerme una visita.
-A eso sí, claro, te vendré a enseñar las notas que van a ser buenísimas...

Asoma J. A. y todavía no sé que viene a despedirse:

-J.A., non estás nas listas, ¿Vas deixalo?
-Si, vou sacar a cartilla do mar e vou traballar
-¿Avísoche cando convoquen as probas de acceso a grao medio? ¿Queres presentarte?
-Si, pero se estou no mar igual non che collen o teléfono na casa.
-Se queres, chámote ao móvil.
-Vale...


Los veteranos

Llegan una alumna y un chico nuevo, los dos equipados con libreta y boli:

- Profe, este chaval no está en las listas y viene para tercero.
- ¿Cómo que no está en las listas? Vamos a ver, ¿tú te matriculaste?
- A mí las monjas me dijeron que venía para aquí.
- Bueno, pero tendrás que matricularte, y antes ver si hay plazas.
- Pero si no hay plazas, ¿qué hago todo el año?
- Seguir en el colegio que estabas, pero lo primero será que venga tu padre o tu madre por aqui.

Me encuentro a L. todo excitado:

-Profe, no me pusieron en refuerzo.
- Pues claro, si aprobaste todo...
-¿Ya no lo necesito profe?
- Ya te dije el curso pasado que tú eres muy inteligente, basta que trabajes un poco.
- !Qué bien profe!

Los novatos

Un grupo de alumnos esperan a entrar en el salón de actos para la presentación de 1º ESO:

- ¿Ti vasnos dar clase?
- Non, eu son a orientadora.


(Hoy empieza todo es una bella película de Bertrand Tavernier sobre el oficio de enseñar estrenada en 1999)

lunes, 28 de junio de 2010

Fin de curso


"Mire, la verdad no me gusta estudiar, pero se que estudiar es por mi bien, soy muy vaga pero me gustaría ser profesora de niños parvulitos porque me encantan los niños..."

"Yo creo que los estudios son muy importantes para el futuro. Me gusta la informática, no estudio lo suficiente y suspendo. Solo me gusta estudiar cuando lo que estudio me parece interesante".

"A ESO é un trance que se ten que pasar... é unha ponte para poder facer unha profesión.
Non sei o que me deparará o futuro".

"Me gustaría ser alguna de estas tres cosas: Profesora porque me gustan los niños. Peluquera porque me gusta conocer gente o dentista para ganar dinero".

"Gústanme as matemáticas e a tecnoloxía pero odio castellano, galego e física e química".

"De mayor me gustaría ser masajista, soy bueno dando masajes y me gusta darlos".

"Me gusta leer algún libro en la playa tomando el sol, los libros que me gustan son los de misterio".

"Dentro duns anos me vexo facendo FP algo de mecánica ou así".

"Estudio 2º ESO y no voy precisamente bien, ya repetí 1º y no me gustaría repetir otra vez porque me gustaría tener unos buenos estudios y algún dia llegar a ser soldador, que se dice que es un buen sueldo y además me gusta".

"Yo mi problema es la lengua como estoy aquí dos años y medio... Quiero estudiar todo hasta el último curso para ser médica de dientes.
Yo no tengo idea de no estudiar y casar y tener hijos. Yo esta idea no tengo y no me gusta".


Escoitado no patio a berros:
- A. ¿Queres unha camiseta da selección?
- ¿E logo?
- Xuntámonos varios, e cústanos 27 euros en vez dos 75 euros. Mercámolas en Tailandia.


Felices vacacións.

sábado, 29 de mayo de 2010

¡Cómo me rompedes a cabeza!

Aí vén a selectividade:

- ¿Qué ten mais saídas, Psicoloxía ou traducción e interpretación? Non sei que facer, as dúas me gustan.

- ¿Ten saídas Integración social? ¿Con qué teño máis posibilidades de traballar, co ciclo de grao superior ou co grao universitario?.

- Coa nota de corte que ten esta titulación xa non me fai falta facer o específico.
- ¿Todavía non te enterache de que a nota de corte é so unha mostra do ano anterior?
- Este curso cos cambios na selectividade, seguramente a nota necesaria para acceder ás titulacións subirá.

- Se non consigo praza en enfermaría aquí. ¿Podo ir a Potugal a estudiar? ¿Ónde e qué teño que facer?

- Profe, non aprobei todas, ¿reservan prazas para setembro?

- ¿Tes exames de selectividade do ano pasado?

- ¿Cómo vou saber se me collen na titulación que pido?

Tedes que entrar na páxina da CIUG e coñecela como se fora a vosa casa.

Pero o curso continúa para os demais...

- Profe eu tamén quero facer as probas para o programa de díver.
- Pero ti non tes dificultades, o que pasa e que non estudiache en todo o ano.
- Boh profe pero en díver é mais fácil
- A min dixéronme que no había nin que estudiar.
- Non te fíes do que che digan.

- Profe, va a venir mamá a hablar contigo a ver qué le vas a decir...
- ¿Por qué viene?
- Porque nos vamos a Barcelona. Si nos vamos ¿puedo hacer díver en Barcelona?
- Yo hago un informe y si en el nuevo colegio tienen el programa, es posible que sí.
- ¿Y qué vas a poner en el informe?.
- Pues pondré las dificultades que tuviste, las medidas de apoyo que seguiste y los resultados.
- Pero no pongas que estoy tomando pastillas.

¡Cómo me rompedes a cabeza!
E aínda non chegou xuño.

sábado, 1 de mayo de 2010

Pigmalión

"Este niño no me come nada".
"La hermana es muy estudiosa pero él es un trasto".
"Cómo voy a conseguir que haga los deberes".
"Con esta clase no hay nada que hacer, nunca aprobarán".
"Los jóvenes no tienen valores".
"Se lo dan todo hecho, no se esfuerzan".
"Nunca se me dio bien el inglés".
"Yo ya sé que no voy a terminar la ESO".

Son frases que denotan creencias de padres y profesores en los chicos y de ellos en sí mismos.
Creencias, en este caso negativas, que reducen la autoestima y provocan que disminuyan las posibilidades de mejorar en esos aspectos en los que se tienen expectativas tan bajas.
Las personas acaban representando un papel que refleja cómo las ven los demás, y acaban asumiéndolo como propio.

En psicología, este fenómeno se llama efecto Pigmalión, y Rosenthal y Jacobson en 1968, fueron los primeros en estudiar y demostrar que las expectativas positivas de los profesores actúan a modo de profecía autocumplida.

Efecto Pigmalión:
1. Proceso por el que una persona consigue lo que se proponía previamente a causa de la creencia de que puede conseguirlo.
2. "Las expectativas y previsiones de los profesores sobre la forma en que se conducirían los alumnos, determinan precisamente las conductas que los profesores esperaban." (Rosenthal y Jacobson).
3. Una profecía autocumplida es una expectativa que incita a las personas a actuar de forma que la expectativa se cumpla.

El efecto Pigmalión tiene su origen en un mito griego que cuenta cómo un escultor llamado Pigmalión (Πυγμαλίων en griego antiguo) se enamoró de una de sus creaciones: Galatea.
A tal punto llegó su pasión por la escultura que la trataba como si fuera una mujer real, como si estuviera viva. Afrodita conmovida por el amor de Pigmalión por Galatea, le indujo un sueño e hizo que la escultura cobrara vida.

Pygmalión y Galatea,
por Angelo Bronzino (1530)‎.


El efecto Pigmalión resulta positivo si mejora la autoestima de los alumnos de forma que contribuye favorablemente en el rendimiento escolar y en la conducta personal. Pero también puede tener el efecto contrario cuando no esperamos nada bueno de ellos.

¿Qué hace que mejoren los resultados por efecto de las expectativas o profecías autocumplidas?
¿Qué factores producen esos efectos?

Rosenthal y Jacobson descubrieron que, cuando los profesores creían en las posibilidades de los alumnos, generaban un ambiente en la clase más cordial, proporcionaban más información, más instrucciones y explicaciones sobre los materiales de trabajo, y los alumnos tenían más oportunidades de mostrar sus resultados, más tiempo para responder preguntas y, en definitiva, aprendían mejor.

Muchos otros estudios confirmaron los descubrimientos de estos autores, y no sólo en las aulas. Por ejemplo, Curtis y Miller en 1986 vieron que el efecto Pigmalión se producía también en las relaciones cotidianas, es decir, las expectativas de los demás influyen en el comportamiento y la sociabilidad. Las personas tienden a comportarse mejor si creen que causan buena impresión en los demás. En resumidas cuentas, las personas tienden a comportarse según se espera de ellas.

Por eso es tan importante que los padres crean, confíen, esperen en sus hijos. Esta confianza conseguirá que el hijo se sienta capaz y confíe en sus posibilidades. Pero lo que es más importante, esta confianza es la base, la única base, para mi, de la autoridad de los padres. Los padres que tienen autoridad, no es por los castigos o premios que dan a sus hijos sino, por la profunda convicción de que cuando piden algo razonable a sus hijos estos van a responder positivamente, porque están convencidos de que son buenos chicos.

Esa confianza será la condición principal para que un hijo se sienta respetado, se sienta querido, y acabe siendo una persona mejor.

Pero no basta con que padres y profesores inspiren esta confianza, sino que debe extenderse al entorno social. Hay razones suficientes para contemplar con una mirada positiva las potencialidades de los jóvenes, la mayoría son mucho mejores de lo que eramos nosotros, tienen menos rencores, menos inhibiciones, son más sinceros, porque afortunadamente no nos tienen miedo; lo tienen tan difícil o más de lo que lo tuvimos nosotros, y saldrán adelante, muchas veces, a pesar de nosotros.

"Para el profesor Higgins yo seré siempre una florista porque él me trata siempre como a una florista; pero yo sé que para usted puedo ser una señora, porque usted siempre me ha tratado y me seguirá tratando como a una señora." (Eliza Doolittle, Pygmalión de G. B. Shaw)

viernes, 30 de abril de 2010

!Qué pena!

Ésta porque é primavera:




Un alumno es rechazado por los compañeros de clase:

- ...Yo estoy en un frente y ellos en otro (moviendo las manos como si me estuviera contando una película).
- ¿Puede ser porque vienes de otro colegio y no te conocían?.
- ...(gesto de escepticismo, como: puede ser pero lo dudo)
- ¿Por qué te cambiaste de colegio?
- Estaba viejo, tenía unas grietas así... Y también tenía goteras
- Bueno, ¿seguro que te fuiste porque estaba viejo?
- Y roto, cuando entré de pequeño, era nuevo pero...
- No puedo creer que te fueras porque el colegio estaba viejo o roto
- Y los chavales eran un poco picajosos
- ¿En qué sentido?
- Mira (otra vez los gestos de las manos): Yo estaba aquí, yo soy un frente, ellos están aquí, son otro frente.



Orientación en 3º ESO para elección de materias en 4ºESO. Test de intereses profesionais:

- Tedes que ler esas frases e puntuar entre 1 e 5 según si vos agrada moito (5) ou non vos agrada nada (1) (o un en ESO é un cero) e para aclarar máis dígolles, que é como poñer notas sólo que en vez de poñer de 1 a 10, poñemos de 1 a 5, por exemplo, facer análisis clínicos... , non me gusta nada, pois poño un 1, ou bueno sí, gústame un pouco, póñolle un 3.

Todos en silencio van poñendo números, de repente escóitase a M. con acento de moita tristeza:

- !Ai profe! que pena me estou dando, só poño uns, non hai nada que me guste.



Esta son eu, a penas unha sombra:


sábado, 24 de abril de 2010

La pakistaní



Cuando empezamos a trabajar en los centros, a los orientadores nos llamaban pakistanís contracción de “¿para qué están?”, a mi me lo dijeron como un chiste miles de veces.

No dan clase, no ponen notas, tampoco se van a ocupar de los deficientes ni de los indisciplinados…

Pusieron un orientador en cada centro como quien pone una bola negra en una partida de billar que se juega a varias bandas: alumnos, padres, profesores, Inspección, equipos directivos…

Yo creo que se inspiraron en el monigote que tienen los japoneses en la salida de las fábricas para que los obreros con guantes de boxeo descarguen sus frustraciones.

Antes de eso, los pedagogos ni siquiera teníamos esa salida laboral. ¿Para qué se van a necesitar licenciados en ciencias de la educación? ¿qué tiene eso que ver con educar?.

Tampoco las autoridades educativas se matan por pedirnos nuestra opinión y cambian las leyes para no tener que cambiar nada en la realidad de la enseñanza.

Realidad que no gusta a los profesores, por supuesto tampoco a los alumnos aunque por distintas razones, y que es indiferente en el mejor de los casos para los padres.

Aún así…

Miles de profesores luchan contra los elementos para conseguir inculcar un poco de cultura y unos valores en las mentes infantiles. A veces, sin ver a los mismos alumnos más que dos o tres horas a la semana.

Miles de alumnos se esfuerzan por aprobar una cantidad ingente de asignaturas (llegan hasta 12 en ESO) todas con su carga teórica, sus exámenes, trabajos para casa, recuperaciones.

Miles de padres se esfuerzan por colaborar con los profesores, asisten a hablar con los tutores, se organizan en asociaciones.

Y un orientador por centro se esfuerza por cumplir todas las funciones que se les asignan tan dispersas y en tantos campos que no es de extrañar que nadie sepa para qué estamos aquí.

En medio de esta vorágine de profesores cambiando de una a otra clase a golpe de timbre cada 50 minutos, corrigiendo ingentes cantidades de ejercicios, asistiendo a cursos de los que después no se puede aplicar en las aulas más que un mínimo de lo que se aprendió, luchando con alumnos cuyos intereses van por otro lado, con grandes diferencias en aptitudes, motivaciones, intereses…

Necesitan de todo y les mandan orientadores. ¿Nos puede extrañar que se pregunten para que estamos aquí?

Bueno a veces también nosotros nos lo preguntamos.

En esos momentos en que hasta tú te preguntas para que estaremos ahí, siempre recuerdo a un profesor que nos decía que la habilidad más importante a desarrollar en un orientador es la de escuchar.

¿Estaremos ahí para escuchar?

¿Servirá de algo?

¿Será muy iluso pretender que este blog sirva para escuchar a la comunidad educativa?

Con este propósito iniciamos esta derrota, quizá en las dos acepciones de la palabra.

A ver adónde nos lleva.

lunes, 19 de abril de 2010

Profe,¿dónde puedo comprar un frasco pequeñito?



- Pero bueno, otra vez por aquí.
- Es que queremos que nos hagas un test de inteligencia.
- Buenas sois, ¿qué clase os estais soplando?
- ...
- !Home, e ti tamén J.A.!
- Eu veño a rematar o barco...
- ¿Sabes? El otro día te dije que quería entrar en un grupo, pues me pidieron para entrar en uno.
- ¿Y qué haces en el grupo J.?
- Canto y toco la guitarra.
- ¿Componéis o hacéis versiones?
- De momento hacemos versiones, otro chico canta en inglés y yo las otras canciones, las que canta una chica.
- ¿Dónde ensayáis?
- En la casa de la juventud
- Y tú, A., ¿tocas algún instrumento?
- La flauta y también sé tocar la pandereta.
- A min o que me gusta é a gaita.
- Pois o outro día cando estiveron os gaiteiros non te vin moi entusiasmado
- Si, gustáronme moito
- Por certo, profe, teño que preguntarche algo, teño unha amiga que falsificou as notas, puxo que suspendeu 5 e suspendeu 8, e agora a nai ven falar co titor, e non sabe que facer para que non se entere a súa nai.
-¿ E merécelle a pena falsificar as notas por iso? A nai enfadarase o mesmo si son 5 que si son 8 ¿non?
- Non, por 5 non lle pasa nada, e por 8 quítanlle todo, móbil, ordenador...
- Carai, pois 5 suspensos...
- Pero es que su madre es muy rara, después de tener un coma etílico el pasado fin de semana, este sábado le pregunté si iba a la fiesta y dijo que sí
- ¿Y fue? (pregunta J.)
- Que si tía, claro que fue.
- ¿Coma etílico? Non sería tal.
- ¿Que non? Se quedou durmida na ambulancia.
- Home, eu tamén me quedo durmido cando me emborracho.
- ¿Pero ti emborráchaste? (la profe ingenua)
- Cando vou de botellón.
- !Ah! pues yo hace tres años que no voy de botellón.
- !Ah! ¿No? ¿Y en tu cumpleaños?
...
...



-¿Profe, dónde puedo comprar un frasco pequeñito?
- ¿Y para qué lo quieres?
- Es que estoy preparando el regalo para mi madre
- y ¿qué le regalas?
- Ya llevo gastado 70 euros.
-!!
- Le preparo una sorpresa para el día de la madre, cuando llegue de trabajar: la habitación a oscuras, un camino con velas, cada una ya me cuesta 1 euro, una tarjeta que pone mamá te quiero mucho, una foto...





jueves, 15 de abril de 2010

Déixame saír

Entramos no departamento de orientación









Quero presentarvos aos meus rapaces, son mariñeiros, pintores, carpinteiros, electricistas, son traballadores...



Abúrrense nas clases...



E, como molestan na clase, mándanos á “aula de convivencia” !bonito eufemismo! (boto un pouco de menos cando as cousas chamábanse polo seu nome, e un aula de castigo era iso, un aula de castigo).



- A ver, J. M. fai os exercicios que che mandou a profe
- !Boo! estou cansado
- …
- ¿Déixasme saír ao baño?
- Non
- Despois non me vai dar tempo a coller o bus
- …
- ¿Déixasme saír antes de que soe o timbre?
- Non
- Vou perder o bus…
- Non me importa
- ¿Tes coche?
- Si, je je, pero non te levo
- …
- …
- Esta tarde vou botar patacas
- ¿Ónde?
- Na miña finca
- Si pero ¿ónde está a túa finca?
- En Oleiros
- Son boas as patacas de Oleiros
- Siii
- …
- Profe,déixame saír antes porfa
- Non. Bueno, si me traes dous quilos de patacas
- Si (rápido e rotundo)
- Ja ja ja…